آیا PHP در حال افول است؟ JetBrains میگوید بله و نه
تازهترین نظرسنجی jetbrains که با عنوان «وضعیت اکوسیستم توسعهدهندگان» بهصورت سالانه برگزار میشود، منتشر شده است و بیش از ۲۴,۵۰۰ توسعهدهنده در آن شرکت کردهاند. این نظرسنجی به بررسی تاثیر هوش مصنوعی بر ابزارهای توسعه و روند زبانهای برنامهنویسی میپردازد و از جمله ادعا میکند که PHP و Ruby در حال افول بلندمدت هستند.
نظرسنجی jetbrains یکی از بزرگترین نظرسنجیها در حوزه توسعهدهندگان محسوب میشود، اما تفسیر آن به دلیل روششناسی پیچیده، چندان ساده نیست. پاسخها بر اساس وزندهی تنظیم شدهاند تا سوگیری ناشی از کاربران محصولات JetBrains، توزیع منطقهای و دیگر عوامل کاهش یابد. با این حال، این نظرسنجی به طور مداوم نشان میدهد که IDEهای JetBrains و همچنین زبانهای Java و Kotlin، بیشتر از آنچه در نظرسنجیهایی مانند Stack Overflow مشاهده میکنیم استفاده میشوند. از آنجایی که بسیاری از محصولات اصلی JetBrains با Java و Kotlin توسعه یافتهاند، این موضوع چندان عجیب نیست. خود شرکت نیز اذعان دارد که «احتمالاً مقداری سوگیری در نتایج وجود دارد» زیرا کاربران JetBrains بیشتر تمایل به پاسخ دادن به این نظرسنجی را دارند.
هوش مصنوعی و توسعهدهندگان
طبق نتایج این نظرسنجی، بیشتر توسعهدهندگان، هوش مصنوعی را در کدنویسی اجتنابناپذیر میدانند:
- ۶۸٪ معتقدند تسلط بر هوش مصنوعی به یک مهارت شغلی ضروری تبدیل خواهد شد.
- ۸۵٪ از ابزارهای کدنویسی مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده میکنند، که ChatGPT با ۴۱٪ محبوبترین است، اگرچه نسبت به سال ۲۰۲۴ کاهش داشته (۴۹٪).
- میزان بهرهوری نیز افزایش یافته است: در سال ۲۰۲۴ تنها ۹٪ از توسعهدهندگان معتقد بودند استفاده از هوش مصنوعی باعث صرفهجویی ۸ ساعت یا بیشتر در هفته میشود، اما این عدد در سال ۲۰۲۵ به ۱۹٪ رسیده است.
با این حال تنها ۴۴٪ از توسعهدهندگان میگویند که هوش مصنوعی کاملاً یا جزئاً در جریان کاری آنها استفاده میشود و بقیه آن را در مرحله آزمایشی یا آزمایشی اولیه میدانند یا اصلاً استفاده نمیکنند (۹٪). تقریباً یکچهارم (۲۳٪) نگران کیفیت پایین کد تولید شده هستند.
ابزارهای هوش مصنوعی و فرصتها برای JetBrains
بر اساس دادههای خام، استفاده از Cursor IDE مبتنی بر هوش مصنوعی که همان هسته VS Code را دارد، از ۱۳۵ کاربر در ۲۰۲۴ به بیش از ۲,۳۰۰ کاربر در ۲۰۲۵ رسیده است.
برای jetbrains که کسبوکار اصلیاش روی IDEها است، موج هوش مصنوعی هم تهدید است و هم فرصت. برخی کارشناسان، از جمله Kent Beck، پیشبینی میکنند توسعه نرمافزار در حال حرکت «فراتر از IDE» است و ابزارهای جدید لازم است که بتوانند وظایفی که IDEهای سنتی نادیده میگیرند را مدیریت کنند.
از نظر تجاری، اتصال ابزارهای توسعهدهنده به سرویسهای هوش مصنوعی فرصت بزرگی محسوب میشود. از می ۲۰۲۴ JetBrains بسیاری از محصولات خود را برای استفاده غیرتجاری رایگان کرده است، از جمله CLion DataGrip Rider RubyMine RustRover و WebStorm. البته لایسنسهای تجاری همچنان گران هستند، اما این استراتژی میتواند توسعهدهندگان را به استفاده از خدمات هوش مصنوعی جذب کند. شرکت همچنین اعلام کرده که محیط کدنویسی ابری CodeCanvas را متوقف میکند و محصول آینده خود را با تمرکز بر «AI-first و cloud-native» ارائه خواهد کرد.
روند زبانهای برنامهنویسی
نظرسنجی jetbrains روند زبانهای برنامهنویسی را نیز بررسی میکند:
- TypeScript طی پنج سال گذشته رشد چشمگیری داشته است.
- JetBrains اعلام کرده که PHP ،Ruby و Objective-C در افول بلندمدت قرار دارند.
در حالی که کمتر کسی روند Objective-C را انکار میکند (به دلیل فشار اپل برای مهاجرت توسعهدهندگان به Swift) ادعای افول PHP و Ruby واکنشهایی ایجاد کرده است. بلافاصله پس از انتشار، JetBrains اعلام کرد:
«PHP همچنان یک اکوسیستم پایدار، حرفهای و در حال تکامل است.»
این نظرسنجی نشان میدهد که تحلیل روند زبانها و تاثیر هوش مصنوعی بر توسعه نرمافزار پیچیده است و نمیتوان صرفاً با یک داده، وضعیت یک زبان را قطعی اعلام کرد.


