هوش مصنوعی در مقابل نسل Z

من در دوران بسیار خاصی از اینترنت بزرگ شدم. اینترنتِ اواخر دهۀ ۲۰۰۰، با وجود سطحی از پیچیدگی که نشان میداد، هنوز در لبههایش ناهموار و در حال تکامل بود. آن زمان، شخصیسازی و خلاقیت بود که حضور آنلاین تو را جذاب میکرد.
برای ما که سعی میکردیم مکاننماهای وبلاگمان را به شکل یک دم رنگینکمانی دربیاوریم، کدنویسی بخشی از فرآیند بزرگ شدن بود. حتی بزرگترها هم این را میدانستند. یک بار، معلممان در دبیرستان برای شرکت در یک کلاس کدنویسی مقدماتی، امتیاز اضافی میداد. من حتی یک گزارش تجاری هم دربارۀ «دخترانی که کد میزنند» نوشتم — اقدامی که در نوجوانی من محبوبیت فوقالعادهای پیدا کرده بود و بخشی از موفقیتش را مدیون برندسازی عالی بود.
در دانشگاه، داشتن مدرک کارشناسی ارشد علوم کامپیوتر به بسیاری از همنسلیهایم حس امنیت شغلی میداد. همه میدانستند که فارغالتحصیلان علوم کامپیوتر حقوق بالایی میگیرند؛ بعضی از دوستانم حتی به خاطر همین موضوع با دانشجوهای کارشناسی این رشته قرار میگذاشتند! و با این که من هیچوقت به جلسات مطالعۀ آخر شب و هکاتونهای پر از استرسشان حسادت نمیکردم، اما یک جور درخشش خاص در نوید مهندسی نرمافزار وجود داشت. درخششی مشابه آنچه که یک مدرک دانشگاهی چهارساله وعده میداد — این نوید که دنیا تو را به چشم یک فرد امیدوارکننده میبیند و درها را به رویت باز میکند.
اما بخش زیادی از آن درخشش و نوید برای نسل من تغییر کرده. شاید هم کاملاً از بین رفته باشد. بازار کار بعد از همهگیری کرونا بیثبات شده، و تعدیل نیرو در میانهٔ سال به بالاترین حد خود از زمان کرونا رسیده. این روند نگرانیهای فزایندهای در نسل جدید ایجاد کرده. ما نسلی هستیم که بیشترین نگرانی را از رکود اقتصادی داریم. برای گروه سنی ۲۲ تا ۲۷ سال نرخ بیکاری در ژوئن ۲۰۲۵ به ۷.۴٪ رسیده، یعنی تقریباً دو برابر میانگین ملی (۴.۲٪).
وضعیت غیرقابل تحمل است، و هوش مصنوعی هم آن را بدتر کرده.
بله، بازار کار برای جوانان سخت شده، اما این فقط به خاطر نوسانات اقتصادی معمول گذشته نیست. هوش مصنوعی بسیاری از نقشهای سطح پایینتر را خودکار کرده — استخدام تکنسینهای سطح پایین در سال ۲۰۲۴ نسبت به سال قبل ۲۵٪ کاهش داشته.
من هم سال گذشته اخراج شدم. وقتی دنبال کار میگشتم، حتی دریافت یک ایمیل ساده از استخدامکننده هم برایم سخت بود. راستش، مسیر شغلی من به سرعت و به شدت تحت تأثیر هوش مصنوعی تولیدی قرار گرفت. یک نویسندۀ خوب برای یک شرکت دیگر به اندازۀ یک مدل زبانی بزرگ (LLM) ارزش ندارد — مدلی که میتوانی با ماهی ۲۰ دلار روی مقالههای عمومی نیویورک تایمز آموزشش بدهی.
اما این مشکل فقط برای نویسندهها نیست. شریک زندگی من در بخش عملیات کار میکند و اوایل امسال شش ماه مرخصی گرفت. وقتی کنارش نشسته بودم و فرآیند جستجوی شغلش را میدیدم، متوجه شدم شش ماه زمان برای یادگیری ابزارهای فنی جدید کافی بوده. هوش مصنوعی نحوۀ انجام هر کاری را تغییر داده — از مالی و حقوق گرفته تا مهندسی و پزشکی — و از دست دادن حتی چند ماه، یعنی از قافله عقب ماندن و از دست دادن مهارتهای حیاتی برای رزومه. اگر فکر میکنید شغل شما در امنیت است، احتمالاً اشتباه میکنید.
این مسئله بهویژه برای توسعهدهندگان نرمافزار جوان صادق است. رقیب شغلیشان دیگر یک نخبه از بهتریندانشگاهها یا پارتیبازی نیست، بلکه حالا ابزارهای کدنویسی مبتنی بر هوش مصنوعی هم اضافه شدهاند که ظاهراً کار توسعهدهندگان تازهکار را بیمورد میکنند. یک مطالعۀ جدید از «اقتصاد دیجیتال استنفورد» نشان میدهد که تا ژوئیۀ ۲۰۲۵، اشتغال توسعهدهندگان نرمافزار ۲۲ تا ۲۵ساله، نسبت به اوجش در اواخر ۲۰۲۲، تقریباً ۲۰٪ کاهش داشته.
استفاده از هوش مصنوعی طی چند سال گذشته به سرعت افزایش پیدا کرده. ما تازه از سال ۲۰۲۳ شروع به ردیابی استفاده از هوش مصنوعی از طریق نظرسنجی از توسعهدهندگان کردیم، و حالا استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در فرآیند توسعه، ۱۴٪ نسبت به نظرسنجی ۲۰۲۵ افزایش یافته و به رقم عظیم ۸۴٪ رسیده. این پذیرش سریع، مهارتهای خاصی — حتی کل مسیرهای شغلی — را منسوخ کرده. و از آنجایی که هوش مصنوعی مدام در حال تکامل است، چیزی که امروز بلدی، ممکن است تا چند ماه دیگر به کار نیاید. صنایع به طور کلی برای همگام شدن با این سرعت در تقلا هستند. تصور کنید برای کسی همسن من که تازه دارد در حرفهاش جا باز میکند چه وضعیتی پیش میآید. هوش مصنوعی همه چیز را عوض کرده — حتی نحوۀ یادگیریمان را.
شاید بدیهی به نظر برسد، اما هوش مصنوعی تأثیر عمیقی روی تجربۀ آموزشی نسل Z گذاشته. من فقط چند سال از مدرسه و دانشگاه فاصله دارم، اما همان عمل سادۀ درس خواندن به شکل چشمگیری تغییر کرده. یک نظرسنجی از دانشآموزان دبیرستانی و دانشجویان نشان میدهد که ۹۷٪ از آنها از ابزارهای هوش مصنوعی برای کمک در انجام تکالیف یا فرآیند یادگیری استفاده میکنند.



