PHP هنوز نمرده ولی هر چند سال یک‌بار برایش مجلس ختم می‌گیرند
بله… یک هفته‌ی دیگر و یک توسعه‌دهنده‌ی دیگر در توییتر با فنجانی قهوه در دست با قاطعیت اعلام کرده که:
«PHP مرده»
چون همان‌طور که می‌دانید، زبان‌های برنامه‌نویسی موجودات زنده‌ای هستند که هر وقت یک توسعه‌دهنده‌ی بیست‌ساله در Hacker News یک فریم‌ورک جدید جاوااسکریپتی پیدا کند، quietly به قبرستان دیجیتال کوچ می‌کنند.
اما ظاهراً مرگ PHP از اواخر دهه‌ی ۹۰ میلادی شروع شده است! وقتی ASP.NET آمد، PHP مُرد. وقتی Ruby on Rails مد شد، باز هم php مرد. وقتی Node.js قول داد همه را «راک‌استار فول‌استک» کند، یک‌بار دیگر php مرد. و با این حال، حالا در سال ۲۰۲۵ هستیم و هنوز وردپرس، فیسبوک (بله همان فیسبوک)، و نیمی از اینترنت اصرار دارند برایش مراسم خاک‌سپاری برگزار نکنند.
استدلال «بچه‌های باحال»
کسانی که مدام فریاد می‌زنند «PHP مرده» معمولاً از همان قبیله‌ای هستند که فریم‌ورک عوض کردن برایشان مثل عوض کردن دئودورانت است (اگر اصلاً استفاده کنند!). برای آن‌ها برنامه‌نویسی بیشتر از آن‌که حل مسئله باشد، ابزاری برای پُز دادن است.
اگر پروژه‌شان روی آخرین فریم‌ورک «دیساپتیو» که هنوز بیرون از گیت‌هاب کسی اسمش را نشنیده، ساخته نشده باشد، پس قطعاً «قدیمی» است.
همین افراد، در حالی که با اعتمادبه‌نفس می‌گویند PHP بی‌فایده است، بعد اعتراف می‌کنند سایت شخصی‌شان که با آموزش Next.js ساخته‌اند روی یک هاست اشتراکی ۵ دلاری میزبانی می‌شود: powered by PHP و MySQL!
به‌نظر می‌رسد «طنز» هم دیگر مرده باشد.
شکایت معروف: «ولی PHP زشته!»
آه، واقعاً؟ یعنی جاوا مدل لباس است؟ یعنی پایتون هیچ‌وقت دعوای فضای خالی (whitespace) نداشته که باعث گریه‌ی توسعه‌دهنده‌ها شود؟ هر زبانی نقص‌هایی دارد. PHP فقط آن‌قدر صادق است که اعتراف کند. و با وجود همین نقص‌ها، معمولاً سریع‌تر از جایگزین‌های پرزرق‌وبرق کار را راه می‌اندازد.
چه زشت باشد چه نباشد، PHP هنوز موتور محرک وردپرس است — همان سیستمی که حدود ۴۰٪ از کل وب را اجرا می‌کند. این عدد اشتباه نیست. چهل درصد. این مثل این است که بگویید مک‌دونالدز مُرده چون غذای ستاره میشلن نمی‌فروشد؛ در حالی که میلیاردها برگر همچنان در حال سرو شدن است!
واقعیت ساده‌ی PHP
حقیقت این است که PHP دیگر «باحال» نیست. نه می‌خواهد باشد، نه لازم دارد باشد. PHP خسته‌کننده است. قابل اعتماد است. همه‌جا هست. اینترنت اهمیتی نمی‌دهد که بک‌اند شما «سکسی» است یا نه. فقط می‌خواهد صفحه‌تان زیر سه ثانیه بارگذاری شود و هزینه‌ی سرور ماهی ۲۰۰ دلار نباشد.
و در همین‌جا است که PHP هنوز می‌درخشد. هاست اشتراکی فوق‌العاده ارزان است. اجرای یک اپلیکیشن لاراول نیاز به قربانی دادن به خدایان DevOps ندارد. و بر خلاف برخی زبان‌های «مدرن»، برای دیپلوی کردن یک وبلاگ ساده نیاز به مدرک دکتری در Kubernetes ندارید!
آینده‌ی روح PHP
آیا PHP روزی می‌میرد؟ بله، دقیقاً همان‌طور که برق مُرده یا ایمیل مُرده یا کتاب‌ها مُرده‌اند! یعنی: هرگز. ولی مردم همچنان وانمود می‌کنند که «به‌زودی» تمام می‌شود.
در همین حین، شرکت‌های واقعی با بودجه‌ی واقعی همچنان توسعه‌دهندگان PHP استخدام می‌کنند چون کل کسب‌وکارشان به آن وابسته است. کدهای legacy فقط به این دلیل که یک نوجوان در Reddit آن را «کریِنج» نامیده، ناپدید نمی‌شوند.
آخرین میخ (یا شاید هم نه!)
پس بیایید همه قبول کنیم: PHP مرده است. مُرده و هنوز دارد ویکی‌پدیا را اجرا می‌کند. مُرده و هنوز در بعضی سرویس‌های داخلی Slack استفاده می‌شود. مُرده و هنوز میلیون‌ها وب‌سایت را ممکن می‌سازد. مُرده، اما به طرز آزاردهنده‌ای جاودانه.
شاید بهتر باشد به جای توییت کردن جمله‌ی «PHP مرده»، اعتراف کنیم که منظور واقعی خیلی‌ها این است:
«من PHP بلد نیستم و اذیتم می‌کند که هنوز از زبان قدیمی‌تر پول بیشتری درمی‌آورد.»
اما اشکالی ندارد، بیانیه‌های ترحیم را ادامه بدهید! PHP عاشق‌شان است. آن‌قدر در مراسم خاک‌سپاری خودش شرکت کرده که حالا صبح روز بعد بیدار می‌شود، در حالی که اینترنت را سرپا نگه داشته و با آرامش، قهوه‌ای از اشک‌های جاوااسکریپت می‌نوشد.
